وصیت را می‌توان طبق یک تقسیم بندی، شامل عهدی یعنی تعهد به انجام کار و تملیکی یعنی وصیتی که به موجب آن مالی به دیگری تملیک می‌شود، دانست.

زمانی که صحبت از وصیت می‌شود، اکثر افراد تصور می‌کنند که بایستی لزوما مالی از طرف متوفی به موصی له (کسی که وصیت به نفع او شده است) اختصاص یابد. اما ذکر این نکته ضروری است که وصیت کردن تنها محدود به مورد مذکور نیست، چرا که موصی (کسی که وصیتی می‌کند)، می‌تواند انجام امر یا اموری را برای بعد از فوت خود بر عهده فرد یا افراد دیگری قرار دهد تا آنها ملزم به انجام نیابت متوفی شوند.

وصیت تملیکی

وصیت تملیکی مطابق ماده ۸۲۶ قانون مدنی عبارت است از اینکه کسی عین یا منفعتی را از مال خود برای زمان بعد از فوتش به دیگری مجانی تملیک کند. از این رو یک فرد می‌تواند برای بعد از فوت خود، تا حدودی تکلیف اموال خود را مشخص کند. در این نوع وصیت، به کسی که وصیتی می‌کند موصی، کسی که وصیت تملیکی به نفع او شده است موصی له و به مورد وصیت موصی به گفته می‌شود.

اما نکته مهم در این خصوص این است که وصیت تا ثلث اموال نافذ است؛ یعنی یک فرد می‌تواند تا میزان یک سوم از اموالش را وصیت کند و در صورتی که بیشتر از یک سوم اموالش را وصیت کند، چون وصیت زاید بر ثلث است، ورثه باید میزان مازاد بر یک سوم را تنفیذ یا اجازه نمایند. به عنوان مثال، یک فرد می‌تواند به این صورت وصیت کند که بعد از فوتم خانه‌ام متعلق به فرزندم باشد که این وصیت، وصیت تملیکی است.